αναδημοσίευση άρθρου Στέφανου Μάνου

Το νομοσχέδιο για τα Μέσα Ενημέρωσης του υπουργού Επικρατείας κ. Ρουσόπουλου ήρθε στη Βουλή. Αν ήμουν στη θέση του κ. Καραμανλή θα δίσταζα να αναθέσω τη σύνταξη τέτοιου νομοσχεδίου σε δημοσιογράφο, και θα δίσταζα ακόμη περισσότερο αν γνώριζα ότι η σύζυγος του υπουργού εργάζεται σε μεγάλο τηλεοπτικό κανάλι. Αν ήμουν στη θέση του κ. Καραμανλή θα ζητούσα από τον συντάκτη του νομοσχεδίου να περιλάβει τα ακόλουθα στοιχεία:

1. Την κατάργηση του αγγελιόσημου. Το αγγελιόσημο είναι ένας σκανδαλώδης κοινωνικός πόρος υπέρ των Tαμείων των δημοσιογράφων που θεσπίστηκε από τη δικτατορία για να υποκαταστήσει τα έσοδα που έχασαν οι συντάκτες με την κατάργηση του λαχείου συντακτών. Στην πραγματικότητα ήταν η προσπάθεια της δικτατορίας να κερδίσει τους δημοσιογράφους. Ο φόρος αυτός δεν μπορεί με κανένα τρόπο να δικαιολογηθεί με επιχειρήματα που συνδέονται με την απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης. Οπως συμβαίνει με όλους τους υπέρ τρίτων φόρους, έτσι και για το αγγελιόσημο, επικρατεί το απόλυτο σκοτάδι. Για πόσα λεφτά πρόκειται; Πόσα πάνε σε ποιον; Τι τα κάνουν; Στο πρώτο ερώτημα πάντως, η απάντηση είναι: τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ ετησίως!

Φαινομενικά η επιβάρυνση του αγγελιοσήμου αφορά τις επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης, τις μεσολαβούσες διαφημιστικές εταιρείες και τους διαφημιζομένους. Στην πραγματικότητα όμως αυτοί που κυρίως πληρώνουν είναι άλλοι. Μεγάλο μέρος του φορολογικού βάρους του αγγελιοσήμου το φέρουν οι καταναλωτές των διαφημιζομένων προϊόντων, στην τιμή των οποίων περιλαμβάνεται τελικά το κόστος του αγγελιοσήμου. Ιδιαίτερα αυτό αφορά τα προϊόντα μαζικής κατανάλωσης, με τους μεγάλους διαφημιστικούς προϋπολογισμούς που αγοράζονται κατά τρόπο ανάλογο από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Στο γιαούρτι σας, στο αναψυκτικό σας, κ.λπ.

Μετά την κατάργηση του αγγελιόσημου η εργοδοσία και οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ θα πρέπει να φροντίσουν για την ασφάλισή τους με εισφορές επί των καταβαλλόμενων μισθών, όπως ισχύει για όλους τους άλλους εργαζόμενους.

2. Την κατάργηση της υποχρεωτικής δημοσίευσης ισολογισμών και λοιπών οικονομικών στοιχείων στις εφημερίδες. Η υποχρέωση αυτή δεν ισχύει σε καμιά χώρα της Ε.Ε. Υπάρχουν δήθεν εφημερίδες που οφείλουν την ύπαρξή τους σε αυτή τη ρύθμιση. Και αυτή η υποχρέωση συνιστά ένα φόρο υπέρ τρίτων (των εφημερίδων δηλαδή) και επιβαρύνει με σημαντικότατα ποσά τις επιχειρήσεις και σε τελική ανάλυση το ευρύ κοινό. Και εδώ επικρατεί σκοτάδι μια και δεν είναι γνωστό τι ποσοστό των συνολικών εσόδων μιας εφημερίδας προέρχεται από τη δημοσίευση των ισολογισμών. Φανταστείτε δηλαδή «εφημερίδα» της οποίας το 60% των εσόδων προέρχεται από ισολογισμούς.

Μετά την κατάργηση της υποχρέωσης οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποχρεωθούν να στέλνουν τους ισολογισμούς και τα λοιπά οικονομικά τους στοιχεία στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς που θα τα καταχωρίζει στο Ιντερνετ για να είναι διαθέσιμα σε όλους τους ενδιαφερόμενους, όχι εφήμερα αλλά για πολλά χρόνια.

3. Την κατάργηση των νόμων του κ. Ρουσόπουλου που κατανέμουν τη διαφημιστική δαπάνη του Δημοσίου με περίεργα κριτήρια και την αντικατάστασή τους με μια απλή διάταξη που θα προβλέπει ότι η κρατική διαφήμιση σε ένα ΜΜΕ σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% των εσόδων του ΜΜΕ από διαφήμιση του ιδιωτικού τομέα. Για να μην υπάρχουν ΜΜΕ που ζουν από την κρατική διαφήμιση που κατανέμουν οι νόμοι του κ. Ρουσόπουλου.

4. Την κατάργηση της διάταξης που επιτρέπει στα ΜΜΕ να ξοδεύουν ποσοστό 2% επί των εσόδων τους χωρίς δικαιολογητικά. Παλαιότερα ίσχυε η ρύθμιση αυτή για τους εξαγωγείς με τη δικαιολογία ότι για να γίνουν εξαγωγές πρέπει να «λαδώσεις». Σήμερα ισχύει μόνο για τους «καναλάρχες» και τους εκδότες. Γιατί; Μολονότι έχω καταθέσει σε έξι διαφορετικά νομοσχέδια πρόταση άμεσης κατάργησης της απαράδεκτης διάταξης που δίνει μαύρα λεφτά στα ΜΜΕ (περισσότερα από 20 εκατ. ευρώ ετησίως) οι κ. Καραμανλής, Αλογοσκούφης και Ρουσόπουλος έχουν αρνηθεί να την καταργήσουν. Χωρίς βέβαια να δικαιολογήσουν την άρνησή τους.

5. Την παραχώρηση των περιορισμένων αναλογικών τηλεοπτικών συχνοτήτων κατόπιν πλειοδοτικού διαγωνισμού με την ίδια διαδικασία με την οποία παραχωρήθηκαν οι πρώτες άδειες κινητής τηλεφωνίας. Φανταστείτε τι είδους κινητή τηλεφωνία θα είχαμε αν οι άδειες είχαν παραχωρηθεί με τις διαδικασίες του κ. Ρουσόπουλου (χαρακτηρίζει διαγωνιστική διαδικασία τη μοριοδότηση διαφόρων περίεργων κριτηρίων)!

6. Την κατάργηση της εισφοράς υπέρ της ΕΡΤ που συνοδεύει αυθαιρέτως τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και την αντικατάστασή της με απ’ ευθείας επιχορήγηση της ΕΡΤ από τον κρατικό προϋπολογισμό σε συνδυασμό με τον εξορθολογισμό της επιχείρησης.

7. Το πρόβλημα του τοπίου των ΜΜΕ στην Ελλάδα δεν είναι η συγκέντρωση, αλλά η υπερβολική διασπορά. Καμιά χώρα της Ε.Ε. δεν έχει τόσες οικονομικές εφημερίδες όσες έχουμε εμείς. Το ίδιο ισχύει και για τις καθημερινές. Ο μεγάλος αριθμός εφημερίδων σε συνδυασμό με τον φθίνοντα αριθμό αναγνωστών δημιουργεί ασθενή οικονομικά φύλλα που καταφεύγουν σε κάθε είδους «κόλπα» για να επιζήσουν. Αλλά και τα κανάλια είναι περισσότερα από όσα σηκώνει η αγορά. Το μόνο που χρειάζεται σε αυτή τη φάση είναι να είναι απολύτως διαφανής η διαχείριση των ΜΜΕ και η προέλευση των χρημάτων τους. Ούτε βασικοί μέτοχοι ούτε άλλοι «έξυπνοι» περιορισμοί. Ο ελεύθερος ανταγωνισμός, χωρίς μαύρα λεφτά, χωρίς στρεβλωτικά προνόμια, χωρίς αγγελιόσημο θα συμβάλλει στην άνοδο της συνολικής ποιότητας των ΜΜΕ.

Οσοι διαβάσατε το σημείωμα αυτό, απαντήστε στα ακόλουθα ερωτήματα:

- Είναι σωστό να απομυζούν 200 εκατ. ευρώ τα Ταμεία των δημοσιογράφων;

- Είναι λογικό και σωστό μόνη η Ελλάδα σε όλη την Ε.Ε. να απαιτεί τη δημοσίευση των ισολογισμών στις εφημερίδες;

- Είναι σωστό να έχουν οι καναλάρχες και εκδότες μαύρο ταμείο;

- Είναι σωστό να μοιράζονται οι τηλεοπτικές συχνότητες χωρίς διαγωνισμό;

- Είναι σωστό να πληρώνουμε την ΕΡΤ μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ;

Αφού απαντήσετε στα ερωτήματα, αναρωτηθείτε γιατί οι κ. Καραμανλής, Αλογοσκούφης και Ρουσόπουλος δίνουν ενδεχομένως διαφορετικές απαντήσεις από εσάς.

* Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή, 01/07/2007